بیماری آنوریسم در اثر ایجاد یک تورم غیر عادی در رگ های مغز (سرخرگ های تغذیه کننده مغز) و یا در آئورت و دیواره های قلب ایجاد می شود. بیماری آنوریسم می تواند در سراسر سیستم گردش خون رخ دهد، اما اغلب در آئورت و رگ های خونی مغز ایجاد می شود.
انواع آنوریسم
آنوریسم آئورت در شریان اصلی قلب رخ می دهد. آئورت بزرگترین رگ خون در بدن است که از بطن چپ قلب شروع می شود و به سمت پایین شکم حرکت می کند. آنوریسم آئورت یکی از شایع ترین انواع این بیماری است. نوع دیگر آنوریسم که باعث ناهنجاریهای عروق مغزی که خون را به مغز می رسانند به عنوان آنوریسم مغزی شناخته می شود، این بیماری شایع ترین دلیل سکته مغزی است.
نوع دیگر آن، آنوریسم محیطی میباشد که می تواند در یک شریان رخ دهد. این نوع بیماری شامل شاخه های مختلفی است. نوعی از آنوریسم محیطی به آنوریسم پوپلیتئال در پشت زانو اتفاق میافتد، آنوریسم شریانی شکم که از نوع محیطی این بیماری نیز به شمار میرود در شریان منتهی به طحال ظاهر میشود. نوع دیگر آنوریسم محیطی، آنوریسم شریانی مزانتریک می باشد که باعث بروز انسداد در رگ های خون منتهی به روده میشود. آنوریسم شریال فمورال که در سرخرگ کشاله ران و آنوریسم کاروتید که در گردن بروز پیدا می کند از موارد دیگر آنوریسم محیطی میباشد.
علائم و تشخیص بیماری
آنوریسم می تواند سال ها در یک نفر بدون وجود علائم توسعه یابد تا زمانی که این بیماری آنقدر پیشرفت کند که علائم بیماری آشکار شود. آنوریسم باعث ایجاد تورم و توده خفیف قابل مشاهده می شود، شریان های آسیب دیده که از طریق رسوبات و یا چربی مسدود شده اند جای رشد مناسبی برای این بیماری است.
بیماری آنوریسم به روش های زیر قابل تشخیص است:
- معاینه جسمی توسط پزشک متخصص
- اشعه ایکس
- سی تی اسکن یا آنژیوگرافی
- تصویر برداری رزونانس مغناطیسی
- بررسی مایع مغزی نخاعی(برای تشخیص خونریزی سو پارانوئیدی)
علائم شایع بیماری آنوریسم:
- آنوریسم مغزی باعث ایجاد سردرد های وحشتناک و ایجاد بعضی از مشکلات در بینایی و یا نابینایی نسبی می شود
- گرفتگی گردن و درد در شکم و کمر
- تهوع و استفراغ
- بعضی از مشکلات گوارشی
- همچنین آنوریسم در قلب باعث نامنظم شدن قلب و نارسایی های قلبی می شود.
- از دست دادن هوشیاری
- تشنج
در پی این بیماری رگ های خونی سراسر بدن تحت تاثیر قرار می گیرند.
علل ابتلا به بیماری آنوریسم
برخی از علل آنوریسم عبارتند از:
- شایع ترین علت در این بیماری فشار خون بالا است، فشار خون بالا باعث تضعیف سرخرگ ها و در نتیجه پارگی آنها می شود.نیروی خون شما از طریق حرکت خون در رگهای خونی اندازه گیری می شود، اگر این فشار از حد نرمال بیش از حد افزایش یابد باعث تضعیف رگ ها می شود.فشار خون برای یک بزرگسال در حالت نرمال در حدود ۸۰/۱۲۰ میلی متر جیوه است.فشار خون بالاتر از حد نرمال لزوما نشان دهنده آنوریسم نیست.
- گاهی اوقات این بیماری ریشه در مشکلات ژنتیکی دارد یعنی یک ضعف مادرزادی در سرخرگ های که به مغز منتهی میشود، باعث ایجاد این بیماری میشود.
- سو مصرف مواد مخدر، الکل و سیگار و عادات و شیوه های نادرست زندگی نظیر سوتغذیه و ساعت خواب پایین باعث افزایش احتمال مبتلا شدن به این بیماری میشود.
- سیفلیس عفونی منتقله از راه رابطه جنسی ناسالم
- بیماری کلیوی پلی کیستیک نیز خطر ابتلا به بیماری آنوریسم مغزی را افزایش می دهد.
- گاهی اوقات وجود یک عفونت نیز باعث تضعیف رگ ها و در نتیجه مبتلا شدن به این بیماری می شود.
- تروما؛ مانند جراحت شکستگی قفسه سینه
- آترواسکلروز (سخت شدن رگ ها)
پزشک شما می تواند یک آنژیوگرافی سیتی اسکن و یا آزمایش اولتراسوند برای تشخیص بیماری تجویز کند.
پیشگیری از ابتلا به بیماری آنوریسم
بیماری آنوریسم در بین مردان بیشتر از زنان شایع است، همچنین افرادی که سن بالای ۶۰ سال دارند نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. پیشگیری از بیماری آنوریسم همیشه امکان پذیر نیست زیرا برخی از آنها مادرزادی هستند.
برای عدم ابتلا به آنوریسم شما باید عروق خونی سالم تر داشته باشید و به این منظور لازم است از خوردن غذاهای فست فود و با کلسترول بالا کمتر استفاده کنید. همچنین همیشه فشار خون شما باید متعادل باشد، افزایش فشار خون نیز منجر به افزایش احتمال ابتلا به آنوریسم می شود. در حالت روانی نیز باید مراقب استرسهای روزانه نیز بود و آن را کنترل کرد.
درمان بیماری آنوریسم
درمان بیماری آنوریسم بستگی به نوع و محل آن دارد.آنوریسم پیشرفته نیاز به جراحی اضطراری دارد.بدون جراحی فوری بیماران شانس کمتری برای بقا خواهند داشت.
درمان آنوریسم آئورت بستگی به عواملی مرتبط با بیمار و ویژگی های آنوریسم دارد. سن و سلامت عمومی بیمار، اندازه آنوریسم نسبت به موقعیت آن در قفسه ی سینه یا شکم و حتی میزان رشد آن در نحوه ی درمان تاثیر دارد. وجود دردهای مزمن و تشخیص خطر ترومبوآمبولی متخصص را نیز مجاب به جراحی ضروری می کند.
نوع آنوریسم در نحوه ی درمان تاثیر دارد، به طور مثال آنوریسم آئورت که به سرعت در حال پیشرفت است نیاز به جراحی باز یا جراحی استنت گاوی آندوسکوپی دارد. در عمل جراحی توسط اندوسکوپی، جراح از طریق ایجاد یک برش کوچک در نزدیکی ران به رگ های خونی دسترسی پیدا می کند.
در آنوریسم مغزی نیز خطر بالقوه آسیب مغزی ناشی از عوارض جراحی بسیار زیاد است. معمولا در مورد آنوریسم مغزی پزشکان توصیه به کنترل بیماری از طریق نظارت بر فشار خون دارند.
چشم انداز بیماری آنوریسم
یک فرد با داشتن این بیماری و عدم تشخیص بیماری آنوریسم و پیشرفت سریع آن در معرض مرگ ناگهانی و تهدید زندگی اش باشد. بیماری های که در پی بیماری آنوریسم ایجاد می شود موارد زیادی هستند، سکته هموراژیک، هیدروسفالی، کاما و آسیب مغزی شدید از انواع این بیماری ها هستند هر چند میتوان گفت اسپام علت اصلی ناتوانی و مرگ ناشی از بیماری آنوریسم حاد است.
حدود ۴۰℅ از مبتلایان به بیماری آنوریسم در همان سال اول شروع بیماری در معرض خطر مرگ هستند. در بیشتر افراد عوارض طی ۶ ماه نمایانگر و باعث مرگ فرد می شود. بسته به نوع بیماری آنوریسم برخی از عوارض شامل: فشردگی اعصاب (البته اگر آنوریسم به اندازه کافی بزرگ باشد)، اختلال در گردش خون و خونریزی در بافت اطراف مغز، هیدروسفالی، صرع، فلج، نارسایی های قلب و کلیه و در نهایت موجب مرگ میشود.