شاید نام پلاژیوسفالی موضعی یا همان سندروم سر صاف برای شما ناآشنا باشد و چیزی درباره این بیماری ندانید. پلاژیوسفالی موضعی از همان ابتدای تولد نوزاد با وی همراه است و باعث تغییر شکل سر نوزاد به صورت نوک تیز یا موربی می شود. اگر شما نیز در نوزاد خود چنین نشانه ای را یافتید، نباید نگران باشید زیرا این امر کاملا موقتی است و با راه حل های بسیار ساده درمان می شود.
پلاژیوسفالی موضعی یا سندروم سر صاف چیست؟
پلاژیوسفالی موضعی همانگونه که گفته شد، بیماری است که باعث تغییر شکل سر نوزاد می شود. این بیماری به صورت کاملا موقتی است زیرا جمجمه نوزاد در بدو تولد به صورت چند استخوان بوده و پس از گذشت چند هفته این استخوان ها به هم جوش خورده و سر نوزاد به حالت عادی جوش می خورد. بنابراین در روزها و هفته های اول تولد، ممکن است سر نوزاد کمی عجیب به نظر برسد. اما پس از گذشت چند هفته اگر دیدید که سر نوزاد به همان شکل باقی ماند یا تکه هایی از سرش به صورت صاف به نظر می رسد، او به سندروم سر صاف مبتلا شده است. دلیل این امر این است که نوزاد معمولا به یک طرف خوابانده می شود و یا عضلات گردن او مشکل دارد و همین امر باعث به وجود آمدن سر صافی در وی شده است. این بیماری به راحتی و بدون جراحی قابل درمان است و جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد. پلاژیوسفالی موضعی در پشت و کناره های سر به وجود می آید.
دلایل به وجود آمدن پلاژیوسفالی موضعی
سندروم سر صاف در نوزادان معمولا به دلیل وضعیت قرار گرفتن سر در حالت خواب است. معمولا کودکان به صورت طولانی مدت به پشت یا کنار سر می خوابند و این مادران هستند که باید از این وضعیت جلوگیری کرده و سر نوزاد را در حالت های مختلف تغییر دهند. نوزادانی که به سندروم سر صاف مبتلا می شوند، خیلی تمایل دارند تا سر خود را به یک طرف حرکت دهند و این به دلیل محدود شدن حرکت گردن است که به این حالت تورتیکولی گفته می شود. به همین دلیل نوزاد برای برگرداندن سر به سمتی که صاف نیست، باید انرژی بیشتری بگذارد و این کار برای او سخت است. در این حالت زمانی که سر نوزاد به یک طرف می چرخد، چانه او به سمت مخالف حرکت می کند. اغلب نوزادانی که زودتر از موعد مقرر به دنیا می آیند به سندروم سر صاف مبتلا می شوند زیرا جمجمه آنها هنوز شکل نگرفته است و به دلیل اینکه نوزاد در دستگاه قرار گرفته و به یک طرف یا پشت میخوابد، این مشکل در او به وجود می آید. ممکن است به دلایل فشاری که به سر نوزاد در رحم مادر یا به هنگام تولد به سر وی وارد می شود، نوزاد به این مشکل دچار شود. پس از تولد نیز سر نوزاد توسط پزشک معاینه شده و در صورت تشخیص سندروم سر صاف، وی باید تحت معالجه قرار گیرد. در این حالت که بسیار نادر است، معمولا از جراحی موضعی برای درمان نوزاد استفاده می شود. این بیماری کاملا مشهود بوده و به سادگی قابل تشخیص است.
درمان پلاژیوسفالی موضعی
-
اگر کودک به دلیل قرار گرفتن وضعیت نامناسب سر به هنگام خواب به سندروم سر صاف دچار شد، با قرار دادن سر در وضعیت های مختلف به هنگام خواب این بیماری خیلی سریع و به راحتی درمان می شود.
-
به نحوه قرارگیری کودک در گهواره نیز باید دقت شود. در این حالت باید نوزاد را به همه جهات و مخصوصا سمت راست خواباند. سر نوزاد را باید به گونه ای در گهواره قرار دهید که او تشویق شود سرش را نیز به سمت مخالف حرکت دهد.
-
بهتر است هر از چندگاهی و برای مدت کوتاهی، نوزاد را بر روی شکم بخوابانید تا سر او به حالت عادی خود برگردد.
-
فضایی را به وجود آورید تا کودک با محیطی جذاب در اطرافش روبرو شود و اینکار او را تشویق کند تا به همه جهات حرکت داشته و این بیماری نیز درمان شود.
-
معمولا نوزادانی که سندروم سر صاف دارند به تورتیکولی نیز مبتلا هستند. بنابراین در کنار تمرین های دیگر، نوزاد به چند جلسه فیزیوتراپی زیر نظر فیزیوتراپیست در منزل احتیاج دارد که در این حالت فیزیوتراپیست تمرین های لازم را به شما خواهد داد.
-
نوزادانی که به پلاژیوسفالی موضعی حاد مبتلا هستند، باید از کلاه و هدبند های خاصی برای درمان استفاده کنند که این کلاه و هدبند توسط پزشک تجویز شده و از ۴ الی ۶ ماهگی کودک باید از آن استفاده نماید. این کلاه ها فشار کاملا ملایمی را بر سر کودک وارد می کنند و باعث می شوند تا کودک درمان شود.
علائم و روش های تشخیص پلاژیوسفالی موضعی
سندروم سر صاف به سادگی و توسط والدین کاملا قابل تشخیص است. سر کودک به یک طرف و یا پشت صاف شده است و اگر به سمتی که سر صاف شده است از بالا نگاه کنند، گوش های او به سمت جلو خم شده است. همچنین در برخی از موارد پیشانی کودک نامتقارن شده و این عدم تقارن در گردن، فک و صورت نیز مشاهده شده و گاهی باعث می شود تا طرف دیگر طرف برآمده شود. پزشک نیز با معاینه و بدون نیاز به عکس می تواند این بیماری را تشخیص داده و همچنین با چرخاندن سر در حالت های مختلف خواب می تواند تشخیص دهد که آیا جمجه در حال رشد با گذشت زمان درست می شود یا نه. اگر پزشک در این حالت تردید داشت با عکسبرداری و مشورت با متخصص مغز و اعصاب کودکان می تواند درمانی دیگر را برای او جایگزین نماید.
آیا پلاژیوسفالی موضعی عوارضی نیز دارد؟
ممکن است برخی از افراد نگران عوارض این بیماری باشد. اما باید بدانید که بیماری هیچگونه عارضه ای ندارد و به هنگام درمان نیز شکل سر به حالت عادی برگشته و این بیماری بازگشتی نخواهد داشت. همچنین باید توجه نمایید که با بزرگتر شدن نوزاد و وقتی که یاد می گیرد خودش بنشیند و یا در حالت های مختلف سرش را تکان دهد، این بیماری نیز به سرعت بهبود می یابد. البته باید بدانید که نامتقارنی سر هیچ گاه از بین نمی رود اما با گذشت زمان و رشد جمجمه، این نامتقارنی خیلی کمتر شده و کمتر به چشم می آید. تحقیقات نشان می دهد که با بزرگتر شدن کودک و هنگامی که او به سن مدرسه می رسد، این عارضه هیچگونه مشکلی در زیبایی وی به وجود نخواهد آورد.